Εβραιοφοβία και Νέος Αντισημιτισμός

Ο καθηγητής του ΑΠΘ κατεθέτει την δική του άποψη για το θέμα των αντισημιτικών επιθέσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα πρόσφατα σε άρθρο στην "Ελευθεροτυπία"

Εβραιοφοβία

Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ*

"Ελευθεροτυπία" (6.3.2010)

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=138528

Ο πρόσφατος διπλός εμπρησμός της συναγωγής στα Χανιά στην αρχή πέρασε στα μουλωχτά.
Σχεδόν καμία δήλωση καταδίκης, σχεδόν τίποτα δεν γράφτηκε στις εφημερίδες (για τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ ας μη γίνεται λόγος), κανείς επιπλέον δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται από τις δημόσιες Αρχές. Αναφέρομαι στον πρώτο εμπρησμό της 5ης Ιανουαρίου, όπου η φωτιά δεν κατόρθωσε να κάψει ό,τι πολυτιμότερο υπήρχε: ιερά αντικείμενα τέχνης και τη βιβλιοθήκη, μεταξύ άλλων, παρά τις ζημιές που προξένησε. Ο δεύτερος εμπρησμός, της 15ης Ιανουαρίου, ήλθε να δώσει τη χαριστική βολή: έγιναν όλα στάχτη. Στο μεσοδιάστημα, καμία επίσημη Αρχή δεν ενδιαφέρθηκε για τη στοιχειώδη φύλαξη του χώρου. Για τον πρώτο εμπρησμό, οι δημόσιες επίσημες αντιδράσεις ήταν πρακτικά ανύπαρκτες. Στον δεύτερο εμπρησμό, αφού πέρασαν δυο-τρεις ημέρες βαθειάς περισυλλογής (γιατί άραγε;), η αγορά κατακλύστηκε, τρόπος του λέγειν, από κομματικές και άλλες ανακοινώσεις καταδίκης της αποκρουστικής πράξης. Η καθυστερημένη κινητοποίηση της Αστυνομίας τελικά απέδωσε τη σύλληψη τεσσάρων ατόμων.
Ο διπλός αυτός εμπρησμός προστίθεται εξ αντικειμένου σε μια έξαρση των εβραιόφοβων πράξεων στη χώρα. Στα Ιωάννινα, για παράδειγμα, τον τελευταίο χρόνο οι καταστροφές στο εβραϊκό νεκροταφείο είναι επαναλαμβανόμενες. Αλλά και σε άλλες πόλεις ανάλογα επεισόδια δεν λείπουν. Εκείνο που λείπει, είναι τα αντιρατσιστικά ανακλαστικά των Αρχών αλλά και του μεγαλύτερου μέρους της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Εκτός ελαχίστων τιμητικών εξαιρέσεων, μια αδιάφορη σιωπή, στην καλύτερη περίπτωση, σκεπάζει τέτοια φαινόμενα, που έρχονται έτσι να συμφιλιώσουν τελικά την κοινωνία με την κοινοτοπία του κακού. Η εβραιόφοβη βαρβαρότητα μετατρέπεται σε ένα από τα πολλά και «ανώδυνα» περιστατικά του αστυνομικού δελτίου.
Η βεβήλωση νεκροταφείων, η καταστροφή τώρα μιας συναγωγής, προκαλούν, σε πρώτη φάση, εύγλωττη αμηχανία σε ορισμένους που διεκδικούν τον τίτλο του αντιρατσιστή. «Καταδικάζουν» με σφιγμένα δόντια. Τι είναι αυτό που τους κάνει να μην εντάσσουν τον αντισημιτισμό στις πλέον επικίνδυνες εκφράσεις του πιο σκληρού ρατσισμού και να μην τον καταπολεμούν παντού και σε όλες του τις εκφράσεις; Μια ορισμένη επονείδιστη πολιτικοποίηση του αντιρατσισμού είναι αυτή που οδηγεί ευθέως στην εκούσια υποτίμηση του αντισημιτισμού: αυτοί οι «αντιρατσιστές» καταδικάζουν ρητορικά ορισμένες αντισημιτικές ενέργειες και αμέσως σπεύδουν να περάσουν στην επίθεση κατά του «σιωνισμού», που τον θεωρούν συνώνυμο του ρατσισμού! Ο σιωνιστικός εθνικός μύθος, μόνος αυτός από όλους τους υπόλοιπους εθνικούς μύθους, αντιμετωπίζεται κυνικά ως ο κατ' εξοχήν περιττός μύθος. Μέσω μιας λιτανικής δαιμονολογικής του επίκλησης, το Ισραήλ αντιμετωπίζεται, κατά συνέπεια, ως το κατ' εξοχήν περιττό κράτος, αιτία όλων όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, και όχι μόνο.
Ας συνειδητοποιήσουμε αυτό που με εξαιρετική διαύγεια έχει επισημάνει πρωτοποριακά ο φιλόσοφος Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ: η σημερινή κυρίαρχη φιγούρα του αντισημίτη φοράει τα ρούχα του «αντισιωνιστή», του «αντιρατσιστή». Επαψε να επικεντρώνεται στη «φυλή», μετατοπίστηκε, στοχεύει πλέον την ίδια την πολιτική ύπαρξη του Ισραήλ, που ενσαρκώνει το νέο «απόλυτο κακό». Ο σκληρός πυρήνας της νέας εβραιοφοβίας είναι το απεριόριστο μίσος του Ισραήλ, μια ριζική ισραηλοφοβία. Το σύνθημα «θάνατος στο Ισραήλ!» αντικατέστησε το σύνθημα «θάνατος στους Εβραίους!». Βέβαια, όλοι οι αυτοαποκαλούμενοι αντισιωνιστές δεν κηρύσσουν τη βίαιη καταστροφή του Ισραήλ. Η υπαρκτή όμως κλιμάκωση των «αντισιωνιστικών» στάσεων (ενταγμένη σε ένα πνεύμα αντιδυτικισμού), από την άγνοια, την αφέλεια και τη σύγχυση μέχρι τη συνειδητή μαχητική απόρριψη, δεν πρέπει να μας αποκρύπτει την εξ αντικειμένου ενότητα και επικινδυνότητα της νέας εβραιοφοβίας.
* Διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ