Η Δικαιοσύνη για τους Εβραίους από τις Αραβικές Χώρες

Με αφορμή ένα συνέδριο που διοργανώνεται στην Αθήνα για το λεγόμενο "δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων" το "ΑΙΤ" δημοσιεύει μετάφραση άρθρου του Ισραηλινού πρώην πρεσβευτή και ειδικό αραβικών θεμάτων, Ζβί Γκαμπάι που αναφέρεται στο θέμα των Παλαιστινίων προσφύγων και το λιγότερο γνωστό θέμα των Εβραίων προσφύγων που εκδιώχθηκαν ή αναγκάστηκαν να διαφύγουν από τις αραβικές χώρες.

«Israel Today,» 23 Φεβρουαρίου 2010

Χθες η Κνέσετ πέρασε με πλειοψηφία ένα νομοσχέδιο που ζητά αποζημίωση για τους Εβραίους από τις αραβικές χώρες, ως μέρος της ειρηνευτικής διαδικασίας. Σκοπός του νέο νόμου είναι να εγγυηθεί τα δικαιώματα των Εβραίων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα ακίνητα και τις περιουσίες τους σε αραβικές χώρες. Οι περισσότεροι έφτασαν στο Ισραήλ χωρίς δεκάρα. Ο νόμος αυτός που υποστηρίζεται από την Κυβέρνηση του Ισραήλ, έρχεται έπειτα από ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ της 1ης Απριλίου 2010 και αποτελεί μία σωστή εξέλιξη που αξίζει ευρεία υποστήριξη. Για πρώτη φορά από την ίδρυση του κράτους, τα δικαιώματα των Εβραιών από αραβικές χώρες αναγνωρίζονται δια νόμου στο Ισραήλ. Μέχρι τώρα οι ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν επιλέξει να αγνοήσουν το θέμα, ακόμα και όταν το ζήτημα των Αράβων προσφύγων και τα δικαιώματά τους βρίσκονται στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου στο Ισραήλ και ανά τον κόσμο, με την κωδική ονομασία «το δικαίωμα της επιστροφής.»

Έχει έρθει η ώρα της αποκατάστασης

Όταν ιδρύθηκε το Κράτος του Ισραήλ, συνέβησαν δύο ανθρώπινες τραγωδίες. Η πρώτη ήταν ο ξεριζωμός εβραϊκών κοινοτήτων που είχαν ζήσει σε αραβικές χώρες για χιλιετίες, και η δεύτερη ήταν η «νάκμπα» που υπέστησαν οι Άραβες Παλαιστίνιοι στον πόλεμο του Ισραήλ για την Ανεξαρτησία, η οποία οδήγησε χιλιάδες απ’ αυτούς να γίνουν πρόσφυγες σε αραβικές χώρες. Αν και η ανθρώπινη και φυσική διάσταση της καταστροφής που υπέστησαν οι Εβραίοι ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της «Νάκμπα» (ο αριθμός των Εβραίων που εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους ήταν 856.000 σε σύγκριση με τους Παλαιστίνιους Άραβες, που ακόμα και σύμφωνα με την UNRWA (Υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες) έφτασαν τους 650.000, η καταστροφή αυτή δεν έχει κάποιο όνομα και δεν τυχαίνει αξιόλογης προσοχής από τον κόσμο και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο λόγος είναι ότι Εβραίοι από τις αραβικές χώρες και οι κακουχίες που πέρασαν αρχικά σε σκηνές στους καταυλισμούς μετεγκατάστασης δεν είναι πλέον ορατές μετά την εγκατάστασή τους στο Ισραήλ. Αντίθετα, οι αραβικές χώρες επέλεξαν να διατηρήσουν την μιζέρια των προσφύγων και να μην τους επιτρέψουν να αποκατασταθούν ή να λάβουν υπηκοότητα, εξαιτίας της ιδεολογικής πεποίθησης ότι η αποκατάσταση των προσφύγων θα βοηθούσε το Ισραήλ.

Η καταστροφή των Εβραίων από τις αραβικές χώρες έγινε χωρίς λόγο σε αντίθεση με την «νάκμπα.» Οι Εβραίοι που ζούσαν σε αυτές τις χώρες δεν πολέμησαν εναντίον τους όπως πολέμησαν οι Παλαιστίνιοι το Ισραήλ. Οι Εβραίοι αποτέλεσαν το εξιλαστήριο θύμα στην διαπάλη εξίσου στο εσωτερικό και μεταξύ των αραβικών κρατών. Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι η ίδρυση του Ισραήλ οδήγησε στα δεινά των Εβραίων, η αλήθεια είναι ότι ο διωγμός των Εβραίων στις αραβικές χώρες ξεκίνησε πριν ιδρυθεί το Κράτος του Ισραήλ. Αποτυπωνόταν στις διακρίσεις (εναντίον των Εβραίων) στους τομείς της οικονομίας, της εκπαίδευσης και του δημόσιου βίου. Υπήρξαν και βάρβαρα πογκρόμ εναντίον των Εβραίων. Κατά την διάρκεια ενός τέτοιου μαζικού διωγμού, (γνωστό ως Φαρχούντ) που συνέβη στο Ιράκ κατά την γιορτή του Σαβουώτ το 1941, σκοτώθηκαν 135 Εβραίοι και τραυματίστηκαν εκατοντάδες. Στη Λιβύη, 133 άνδρες, γυναίκες και παιδιά σφαγιάστηκαν και 400 άνθρωποι τραυματίστηκαν τον Νοέμβριο του 1947. Τον ίδιο μήνα στο Άντεν, της Υεμένης, 100 άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν. Μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ πραγματοποιήθηκε ένας μαζικός διωγμός Εβραίων από την Αίγυπτο μέσα σε μια νύκτα. Αυτά και άλλα πογκρόμ που συνέβησαν σε κάθε αραβική χώρα, οδήγησαν τελικά στην παράνομη μαζική δολοφονία Εβραίων. Οι Εβραίοι εγκατέλειψαν την γη και τις περιουσίες τους καθώς και την περιουσία των αρχαίων Εβραϊκών κοινοτήτων τους -δηλαδή σχολεία, συναγωγές, νοσοκομεία και τάφους προφητών. Οι αραβικές κυβερνήσεις δήμευσαν όλη την περιουσία και την χρησιμοποίησαν για τις δικές τους ανάγκες.

Για λόγους που δεν είναι σαφείς, το Ισραήλ δεν έθεσε την καταστροφή που υπέστησαν οι Άραβες Εβραίοι στην ατζέντα των διεθνών σχέσεων του, ούτε στην εθνική ατζέντα, αφήνοντας έτσι ανοικτό το πεδίο για τους Άραβες και αντισιωνιστές προπαγανδιστές να παρουσιάσουν τους Παλαιστινίους ως την μόνη πλευρά που έχει υποφέρει στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση. Ο κόσμος έχει ακούσει πολλά για την αδικία που υπέστησαν οι Παλαιστίνιοι, αλλά δεν έχει ακούσει σχεδόν τίποτα για την αδικία που υπέστησαν οι Εβραίοι που ζούσαν σε αραβικές χώρες. Στην πραγματικότητα αυτό που συνέβη στις αραβικές χώρες ήταν μία εθνοκάθαρση εναντίον των Εβραίων.

Εφόσον έχει γίνει αποδεκτή η ιδέα των «δύο κρατών για δύο λαούς» στην οποία ενσωματώνεται η παλαιστινιακή απαίτηση για το «δικαίωμα της επιστροφής», το Ισραήλ πρέπει να αντιπαραβάλει το θέμα των δικών του προσφύγων από τις αραβικές χώρες. Οποιαδήποτε πολιτική λύση θα πρέπει να λάβει υπόψη όλα τα γεγονότα που συνέβησαν στη Μέση Ανατολή τα τελευταία 60 χρόνια. Επομένως, η υπερψήφιση από την Κνέσετ του νόμου που αναγνωρίζει τα δικαιώματα των Εβραίων από τις αραβικές χώρες αποτελεί ένα πρώτο βήμα στη σωστή κατεύθυνση στο όνομα της δικαιοσύνης.

Όσο περισσότερο αναγνωρίσει ο κόσμος και οι Άραβες ότι δεν ήταν οι μόνοι που έχουν υποφέρει στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, τόσο πιο ρεαλιστική θα είναι η βάση για την συζήτηση για την συμβίωση στην περιοχή. Ένα μέρος αυτής της αναγνώρισης εντοπίζεται στην πρόταση του πρώην Αμερικανού Προέδρου Μπιλ Κλίντον το 2000, η οποία προέβλεπε ένα διεθνές ταμείο για την αποζημίωση των Εβραίων και Παλαιστινίων προσφύγων. Η πρόταση έχει την υποστήριξη της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ και πιθανότατα θα κερδίσει την υποστήριξη και άλλων παραγόντων της διεθνούς κοινότητας. Τα τελευταία χρόνια μια διαδικασία ανατροπής λαμβάνει χώρα στον αραβικό κόσμο, ιδιαίτερα μεταξύ των διανοούμενων, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι Εβραίοι που ζούσαν στις αραβικές χώρες υπέστησαν μια καταστροφή και δεν υπήρξε μόνο η «νάκμα» των Παλαιστινίων Αράβων. Προφανώς αυτή η διαδικασία είναι κρίσιμη για την προώθηση ενός πραγματικού και δίκαιου διαλόγου στη Μέση Ανατολή.