Το "ΑΙΤ" παραθέτει μετάφραση μιας εξαιρετικά ενδιαφέρουσας ανάλυσης από την Γαλλίκη "LeMonde" η οποία μας απεστάλη από αναγνώστρια σχετικά με την στρατηγική της Τουρκίας σε σχέση με την πρόσφατη κρίση με τον στολίσκο της Γάζας.
"Η Τουρκία, πρωταθλήτρια του Παλαιστινιακού αγώνα,
προετοιμάζει την ηγεμονία της στη Μέση Ανατολή"
προετοιμάζει την ηγεμονία της στη Μέση Ανατολή"
Le Monde, 02.06.2010
Του ανταποκριτή στην Κωνσταντινούπολη, Guillaume Perrier
Του ανταποκριτή στην Κωνσταντινούπολη, Guillaume Perrier
Ο «στολίσκος της ελευθερίας» που μετέφερε περί τους 10.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας και υλικά κατασκευών, είχε πάνω απ’ όλα ένα στόχο καθαρά πολιτικό: να επιχειρήσει να παραβιάσει τον αποκλεισμό που έχει επιβάλει το κράτος του Ισραήλ στη ζώνη της Γάζας από το 2007. Οι ακτιβιστές που επέβαιναν στα έξι πλοία προέρχονταν από 42 χώρες. Η πλειοψηφία, ωστόσο, από αυτούς ήταν Τούρκοι υπήκοοι, στρατευμένα στελέχη της οργάνωσης IHH ("Insani yardim vakfi" ή Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας). Πρόκειται για μία ισλαμιστική μη κυβερνητική οργάνωση, με ριζοσπαστική ιδεολογία και πολιτικό λόγο παρόμοιο με αυτόν της Χαμάς. Η επιχείρηση καθοδηγήθηκε σε έναν μεγάλο βαθμό από την Τουρκία.
Η νηοπομπή προς τη Γάζα έτυχε της υποστήριξης σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων, κυρίως εκ μέρους του κυβερνώντος ισλαμικού-συντηρητικού κόμματος AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Η Άγκυρα διευκόλυνε την αποστολή, τις τελωνειακές διατυπώσεις και τη διέλευση από το βόρειο τμήμα της Κύπρου, το οποίο βρίσκεται υπό τουρκικό έλεγχο. Πριν από την αναχώρηση των πλοίων, ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι «η άρση του εμπάργκο της Γάζας αποτελούσε την υψηλή προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης».
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ
Πολλοί από τους βουλευτές του AKP, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, σχεδίαζαν μάλιστα να επιβιβαστούν στο Mavi Marmara, ένα από τα πλοία του στολίσκου, αλλά άλλαξαν γνώμη την τελευταία στιγμή.
Εδώ και τρεις ημέρες, από το Κάιρο μέχρι τη Σαναά, οι αντι-ισραηλινές διαδηλώσεις έχουν για λάβαρό τους την τουρκική σημαία. Στην πλατεία Ταξίμ λαμβάνουν χώρα πανηγυρισμοί για τους «ήρωες» του Mavi Marmara. Οι συγκεντρωμένοι επευφημούν τους εννέα «μάρτυρες». «Η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε», εκτιμά ο αρθρογράφος Μεχμέτ Αλί Μπιράντ. «Χάρη σε αυτό το γεγονός, η ισορροπία των συμμαχιών θα αλλάξει στη Μέση Ανατολή», συμπληρώνει.
Χάρη σε αυτόν τον επικοινωνιακό στολίσκο, η Τουρκία τέθηκε επικεφαλής των κατηγόρων του εβραϊκού κράτους και επιβλήθηκε ως η πρωταθλήτρια του παλαιστινιακού αγώνα, παραγκωνίζοντας τις αραβικές χώρες και το Ιράν. Η μεταστροφή της Άγκυρας είναι εντυπωσιακή, δεδομένου ότι μέχρι πρόσφατα η Τουρκία ήταν ο πιο πιστός σύμμαχος του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, εδώ και δύο χρόνια, το διαζύγιο πλανιόταν στον αέρα. Η επιχείρηση «Συμπαγές Μολύβι», που διεξήγαγε η Τσαχάλ τον Δεκέμβριο του 2008 στη Γάζα, είχε θεωρηθεί ως προσωπική προσβολή από τον Ερντογάν. Μία εβδομάδα πριν από την έναρξη των βομβαρδισμών, όταν η Τουρκία είχε υποδεχτεί τον πρωθυπουργό Εχούντ Ολμέρτ στην Άγκυρα, ο τελευταίος δεν ενημέρωσε τον Τούρκο ομόλογό του για τα σχέδια επίθεσης. Μία ταπείνωση για τους «νέο-οθωμανούς» του AKP.
«ΟΧΙ ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΟΠΛΑ»
Από τότε, ο τούρκος πρωθυπουργός πολλαπλασίασε τις εντυπωσιακές του δηλώσεις κατά του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας τις επιχειρήσεις του τελευταίου ως «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, τον Ιανουάριο του 2009, ο Τούρκος πρωθυπουργός επιτέθηκε βίαια κατά του Σιμόν Πέρες και αποχώρησε από τη συνεδρίαση.
Τον Απρίλιο, και ενώ πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία, δήλωσε ότι το Ισραήλ ήταν «η πιο σοβαρή απειλή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή». Τέλος, εδώ και δύο μήνες, ενώ του ασκείται κριτική για την ήπια στάση του έναντι του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι και το Ισραήλ είναι εξίσου ύποπτο για κατοχή ατομικής βόμβας και για τούτο πρέπει να του επιβληθούν τα ίδια μέτρα με αυτά που επιβάλλονται στην περίπτωση του Ιράν.
«Δεν θέλουμε πυρηνικά όπλα στην περιοχή», δηλώνει με σθένος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου. Υποχωρώντας σε τουρκικές πιέσεις, η Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (IAEA) αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο ζήτημα τον περασμένο Μάιο. Παράλληλα, και ενώ συνεχίζει να αντιτίθεται και να απομακρύνεται από το Ισραήλ, η Τουρκία προσέγγισε την Συρία και δέχτηκε επίσημη επίσκεψη των αρχηγών της Χαμάς.
Ο κ. Νταβούτογλου, ο στρατηγός της τουρκικής διπλωματίας, γνωρίζει υπερβολικά καλά τις δικαιοδοσίες και τα διπλωματικά ζητήματα της περιοχής, για να παρασύρθηκε, παρά τη θέλησή του, σε αυτόν τον φαύλο κύκλο. Την Τετάρτη 2 Ιουνίου, δήλωσε ότι μετά από τον θυμό θα έρθει η κατευνασμός και ότι εάν οι Τούρκοι ακτιβιστές απελευθερωθούν σύντομα και εάν αρθεί ο αποκλεισμός της λωρίδας της Γάζας, οι σχέσεις θα εξομαλυνθούν.
Ωστόσο, το Κοινοβούλιο έχει ήδη απαιτήσει την πλήρη επανεξέταση των σχέσεων με το Ισραήλ. Την παραμονή των δηλώσεων του Νταβούτογλου, ο κ. Ερντογάν δήλωσε μπροστά στους βουλευτές του ότι «θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα προκειμένου να κάνει το Ισραήλ να πληρώσει».
Εν τω μεταξύ, αυτή η κρίση δίνει στην τουρκική κυβέρνηση την ευκαιρία να ενισχύσει την δημοτικότητά της. Τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου θα έχει να αντιμετωπίσει τις βουλευτικές εκλογές σε ένα χρόνο από τώρα. Όσο και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, όπου ο κ. Ερντογάν, ο νέος Σουλτάνος, παρομοιάζεται ήδη με τον Νάσερ. Η Άγκυρα επιβάλλεται σιγά-σιγά ως η νέα ηγέτιδα δύναμη της περιοχής, στον προθάλαμο μίας Ευρώπης που λάμπει δια της απουσίας της. Ο κ. Ερντογάν ελπίζει πλέον να καταφέρει να κάνει το Ισραήλ να λυγίσει και να άρει τον αποκλεισμό της Γάζας.
Η νηοπομπή προς τη Γάζα έτυχε της υποστήριξης σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων, κυρίως εκ μέρους του κυβερνώντος ισλαμικού-συντηρητικού κόμματος AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Η Άγκυρα διευκόλυνε την αποστολή, τις τελωνειακές διατυπώσεις και τη διέλευση από το βόρειο τμήμα της Κύπρου, το οποίο βρίσκεται υπό τουρκικό έλεγχο. Πριν από την αναχώρηση των πλοίων, ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι «η άρση του εμπάργκο της Γάζας αποτελούσε την υψηλή προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης».
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ
Πολλοί από τους βουλευτές του AKP, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, σχεδίαζαν μάλιστα να επιβιβαστούν στο Mavi Marmara, ένα από τα πλοία του στολίσκου, αλλά άλλαξαν γνώμη την τελευταία στιγμή.
Εδώ και τρεις ημέρες, από το Κάιρο μέχρι τη Σαναά, οι αντι-ισραηλινές διαδηλώσεις έχουν για λάβαρό τους την τουρκική σημαία. Στην πλατεία Ταξίμ λαμβάνουν χώρα πανηγυρισμοί για τους «ήρωες» του Mavi Marmara. Οι συγκεντρωμένοι επευφημούν τους εννέα «μάρτυρες». «Η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε», εκτιμά ο αρθρογράφος Μεχμέτ Αλί Μπιράντ. «Χάρη σε αυτό το γεγονός, η ισορροπία των συμμαχιών θα αλλάξει στη Μέση Ανατολή», συμπληρώνει.
Χάρη σε αυτόν τον επικοινωνιακό στολίσκο, η Τουρκία τέθηκε επικεφαλής των κατηγόρων του εβραϊκού κράτους και επιβλήθηκε ως η πρωταθλήτρια του παλαιστινιακού αγώνα, παραγκωνίζοντας τις αραβικές χώρες και το Ιράν. Η μεταστροφή της Άγκυρας είναι εντυπωσιακή, δεδομένου ότι μέχρι πρόσφατα η Τουρκία ήταν ο πιο πιστός σύμμαχος του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, εδώ και δύο χρόνια, το διαζύγιο πλανιόταν στον αέρα. Η επιχείρηση «Συμπαγές Μολύβι», που διεξήγαγε η Τσαχάλ τον Δεκέμβριο του 2008 στη Γάζα, είχε θεωρηθεί ως προσωπική προσβολή από τον Ερντογάν. Μία εβδομάδα πριν από την έναρξη των βομβαρδισμών, όταν η Τουρκία είχε υποδεχτεί τον πρωθυπουργό Εχούντ Ολμέρτ στην Άγκυρα, ο τελευταίος δεν ενημέρωσε τον Τούρκο ομόλογό του για τα σχέδια επίθεσης. Μία ταπείνωση για τους «νέο-οθωμανούς» του AKP.
«ΟΧΙ ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΟΠΛΑ»
Από τότε, ο τούρκος πρωθυπουργός πολλαπλασίασε τις εντυπωσιακές του δηλώσεις κατά του Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας τις επιχειρήσεις του τελευταίου ως «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, τον Ιανουάριο του 2009, ο Τούρκος πρωθυπουργός επιτέθηκε βίαια κατά του Σιμόν Πέρες και αποχώρησε από τη συνεδρίαση.
Τον Απρίλιο, και ενώ πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία, δήλωσε ότι το Ισραήλ ήταν «η πιο σοβαρή απειλή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή». Τέλος, εδώ και δύο μήνες, ενώ του ασκείται κριτική για την ήπια στάση του έναντι του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι και το Ισραήλ είναι εξίσου ύποπτο για κατοχή ατομικής βόμβας και για τούτο πρέπει να του επιβληθούν τα ίδια μέτρα με αυτά που επιβάλλονται στην περίπτωση του Ιράν.
«Δεν θέλουμε πυρηνικά όπλα στην περιοχή», δηλώνει με σθένος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου. Υποχωρώντας σε τουρκικές πιέσεις, η Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (IAEA) αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο ζήτημα τον περασμένο Μάιο. Παράλληλα, και ενώ συνεχίζει να αντιτίθεται και να απομακρύνεται από το Ισραήλ, η Τουρκία προσέγγισε την Συρία και δέχτηκε επίσημη επίσκεψη των αρχηγών της Χαμάς.
Ο κ. Νταβούτογλου, ο στρατηγός της τουρκικής διπλωματίας, γνωρίζει υπερβολικά καλά τις δικαιοδοσίες και τα διπλωματικά ζητήματα της περιοχής, για να παρασύρθηκε, παρά τη θέλησή του, σε αυτόν τον φαύλο κύκλο. Την Τετάρτη 2 Ιουνίου, δήλωσε ότι μετά από τον θυμό θα έρθει η κατευνασμός και ότι εάν οι Τούρκοι ακτιβιστές απελευθερωθούν σύντομα και εάν αρθεί ο αποκλεισμός της λωρίδας της Γάζας, οι σχέσεις θα εξομαλυνθούν.
Ωστόσο, το Κοινοβούλιο έχει ήδη απαιτήσει την πλήρη επανεξέταση των σχέσεων με το Ισραήλ. Την παραμονή των δηλώσεων του Νταβούτογλου, ο κ. Ερντογάν δήλωσε μπροστά στους βουλευτές του ότι «θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα προκειμένου να κάνει το Ισραήλ να πληρώσει».
Εν τω μεταξύ, αυτή η κρίση δίνει στην τουρκική κυβέρνηση την ευκαιρία να ενισχύσει την δημοτικότητά της. Τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου θα έχει να αντιμετωπίσει τις βουλευτικές εκλογές σε ένα χρόνο από τώρα. Όσο και σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, όπου ο κ. Ερντογάν, ο νέος Σουλτάνος, παρομοιάζεται ήδη με τον Νάσερ. Η Άγκυρα επιβάλλεται σιγά-σιγά ως η νέα ηγέτιδα δύναμη της περιοχής, στον προθάλαμο μίας Ευρώπης που λάμπει δια της απουσίας της. Ο κ. Ερντογάν ελπίζει πλέον να καταφέρει να κάνει το Ισραήλ να λυγίσει και να άρει τον αποκλεισμό της Γάζας.
*Στη φωτογραφία διακρίνουμε τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας, κ. Tayyip Erdogan
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου