Από την ιστοσελίδα του Ζάν Κοέν αναδημοσιεύουμε το εξής άρθρο του ιστορικού Ιακώβ Σιμπή αναφορικά με τις ιστορικές ρίζες της ισραηλο - παλαιστινιακής διένεξης το οποίο περιέχει και μια ανάλυση της ιδεολογίας του κινήματος της Φατάχ και τα προβλήματα που δημιουργεί αυτή για την επίτευξη της ειρήνης με το Ισραήλ.
Άραγε είναι εφικτή η ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων;
Δευτέρα, 09 Αύγουστος 2010 09:36
9.8.10
Tου Ιακώβ Σιμπή
Η ισραηλινο-αραβική αντιπαράθεση στην Παλαιστίνη δεν άρχισε με την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Έχει τις ρίζες της στον 19ου αιώνα, στο τέλος της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έγινε πιο έντονη και βίαιη την περίοδο της αγγλικής εντολής, στις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 20ου αιώνα και μέχρι το 1948. Από το 1948 μετατράπηκε σε αντιπαράθεση ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Άραβες της Γάζας και της Δυτικής Όχθης και μετά το 1967 άρχισε να παίρνει μορφή ισραηλινο-παλαιστινιακή. Πρόκειται, δηλαδή, για μια αντιπαράθεση που διαρκεί πάνω από 130 χρόνια.
Οι προσπάθειες για επανέναρξη των απευθείας συνομιλιών ανάμεσα στην ισραηλινή και την παλαιστινιακή πλευρά που γίνονται τον τελευταίο καιρό καθώς και οι ριζικές γεωπολιτικές αλλαγές που λαβαίνουν χώρα στην περιοχή μας, θέτουν για άλλη μια φορά το ερώτημα εάν μια ισραηλινο-παλαιστινιακή ειρήνη είναι εφικτή ή με άλλα λόγια εάν οι ειρηνευτικές συνομιλίες μπορούν να καταλείξουν σε θετικό αποτέλεσμα.
"Δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί η παλαιστινιακή ηγεσία δεν αποδέχτηκε την προχωρημένη, χωρίς προηγούμενο, που της παρουσίασα...″, είπε πριν από έναν χρόνο ο τέως πρωθυπουργός του Ισραήλ Ολμέρτ. ″Πρέπει να μελετήσουμε τις αιτίες που έκαναν τους Παλαιστίνιους να απορρίψουν την πρότασή μου και προτίμησαν να αποσυρθούν και να αποφύγουν τις πραγματικές αποφάσεις" (The Washington Post, July 7, 2009).
Κατά τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, τα βασικότερα σημεία της πρότασης του Ολμέρτ ήταν:
-Αποδοχή από το Ισραήλ του "δικαιώματος της επιστροφής" με συμβολική συμφωνία για απορρόφηση μερικών χιλιάδων προσφύγων (The Washington Post, May 29, 2009).
-Παραίτηση του Ισραήλ από το 98% των εδαφών της Δυτικής Όχθης και ανταλλαγή εδαφών με το παλαιστινιακό κράτος.
Επίσης , "ασφαλής διάδρομος, υπό ισραηλινή κυριαρχία, από την Γάζα στη δυτική όχθη, χαρακτηρισμός του ανατολικού τομέα της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του παλαιστινιακού κράτους, παραίτηση της κυριαρχίας του Ισραήλ στο τέμενος, το ‘Ορος των Ελαιών και την πόλη του Δαυίδ και συνδιοίκησή τους από τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία, την PLO, την Αμερική και το Ισραήλ (The Australien, November 28, 2009).
Ο Αμπάς απέρριψε, λοιπόν, τον Σεπτέμβριο του 2008, μια λειτουργική πρόταση για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους σε όλη τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζα, με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ. Αυτή η αποτυχία των διαπραγματεύσεων, καθώς και η αποτυχία της συνάντησης κορυφής στην Τάμπα (21 - 27 Ιανουαρίου 2001), κατά τις οποίες οι παραχωρήσεις τις οποίες αποδέχτηκε το Ισραήλ σχεδόν ταυτίστηκαν με τις αρχικές απαιτήσεις των Παλαιστινίων, είναι άξια μελέτης και ερμηνείας.
Μια πρώτη εξήγηση που δόθηκε ήταν η κυβερνητική αστάθεια, κυρίως στο Ισραήλ. Όμως οι επικεφαλής της PLO ποτέ δεν ισχυρίστηκαν ότι ο πρωθυπουργός Ολμέρτ δεν είχε την εξουσιοδότηση να διεξάγει διαπραγματεύσεις, όπως δεν το ισχυρίστηκαν ούτε το 2001, που ο Μπαράκ είχε χάσει την πλειοψηφία στη βουλή. Ο Σαΐμπ Ερεκάτ, ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων από την πλευρά των Παλαιστινίων, είχε δηλώσει τότε ("Ελ Τζαζίρα" 27.3.09, οι παραπομπές που είναι στα αραβικά είναι παρμένες από τον ιστότοπο του Middle East Media Research Institute (MEMRI) - http://www.memri.org/) ότι παραμένουν ακόμη διαφορές στο θέμα της Ιερουσαλήμ. Αργότερα (στην αιγυπτιακή εφημερίδα "Ελ-Ντοστούρ" 26.6.09) ισχυρίστηκε πως το πρόβλημα έγκειται στην άρνηση του Ισραήλ να αποδεχτεί το παλαιστινιακό αίτημα για επίσπευση των λεπτομερών διευθετήσεων σχετικά με τα σύνορα, καθώς και στη μη αποδοχή του Ισραήλ για παλαιστινιακή κυριαρχία σε όλη τη περιοχή ως τα σύνορα του 1967.
Ο Αμπάς είπε ("Ελ-Χιγιάτ ελ-Τζαντίντα", 10.11.09), πως η βασικότερη διαφορά στις διαπραγματεύσεις είναι ο αριθμός των προσφύγων που θα επιστρέψουν στο Ισραήλ. Όμως η πιο συνοπτική και ακριβής εξήγηση της αποτυχίας των διαπραγματεύσεων βρίσκεται σε μια απλή φράση του Μαχμούντ Αμπάς: ″το χάσμα είναι μεγάλο″ ("The Washington Post", 29.5.09).
Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε πως η εξήγηση της απόρριψης των προχωρημένων προτάσεων του Ισραήλ βρίσκεται στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην παλαιστινιακή ηγεσία της Φατάχ (στην οποία ανήκει ο Μαχμούντ Αμπάς) και τις ακραίες παραδοσιακές θέσεις του κινήματος. Στο χάσμα ανάμεσα στο εφικτό και το ευκταίο. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί πως οι θέσεις αυτές δεν ισχύουν πια, εάν δεν είχαν εγκριθεί στο έκτο συνέδριο της Φατάχ στη Βηθλέεμ, τον Αύγουστο του 2009.
Οι αποφάσεις του συνεδρίου της Φατάχ (4 Αυγούστου 2009)Τα δύο έγγραφα που συζητήθηκαν και επικυρώθηκαν στο συνέδριο ήταν το "Πολιτικό Πρόγραμμα"[1] (Political Program) και ο "Εσωτερικός Κανονισμός"[2] (Internal Order), της Φατάχ. Το ″Πολιτικό Πρόγραμμα″ μοιάζει να αποπνέει πρόοδο και να αποδέχεται την πολιτική λύση και την απόρριψη της βίας, μολονότι απέχει από την αποποίηση της αρχής του ένοπλου αγώνα.
Το πραγματικό, όμως, πρόβλημα έγκειται στο έγγραφο για τον Εσωτερικό Κανονισμό. Αυτό το ″γραφειοκρατικό″ θα μπορούσαμε να πούμε έγγραφο, επανεισάγει όλες τις φράσεις που παραλείφθηκαν στο Πολιτικό Πρόγραμμα. Ο όρος ″λαϊκός ένοπλος αγώνας″ εμφανίζεται από την αρχή. Κι ενώ το ″Πολιτικό Πρόγραμμα″ προσπαθεί να τον υποβιβάσει στην ανάγκη της ″διεθνούς αναγνώρισης″ του αγώνα, ο Εσωτερικός Κανονισμός απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε διεθνή πρωτοβουλία ειρήνευσης. ″Τα σχέδια, οι συμφωνίες και οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν από τον ΟΗΕ ή από ομάδα κρατών ή από κάθε ξεχωριστό κράτος για το παλαιστινιακό ζήτημα που αντιπαρέρχονται τα δικαιώματα των Παλαιστινίων πάνω στην πατρίδα τους είναι άκυρα και χωρίς καμιά ισχύ″.[3]
Πέραν τούτου, το άρθρο 22 καλεί σε: ″Αντίσταση δια της βίας σε όλες τις πολιτικές διευθετήσεις που προτάθηκαν ως εναλλακτικές προτάσεις στην εξόντωση της κατοχικής σιωνιστικής οντότητας στην Παλαιστίνη και σε όλα τα σχέδια που αποσκοπούν στην εξάλειψη του παλαιστινιακού προβλήματος, ή επιχειρούν να το διεθνοποιήσουν ή να τοποθετήσουν έναν εξωτερικό επίτροπο στον λαό από οποιαδήποτε δυνατή πλευρά″.[4] Το άρθρο αυτό βρίσκεται σε αντίθεση με το κάλεσμα του Πολιτικού Σχεδίου για μεγαλύτερη διεθνή ανάμιξη στο πρόβλημα και την διακήρυξη πως κάθε ανάμιξη από διεθνείς δυνάμεις στην Παλαιστίνη είναι ευπρόσδεκτη.
Το άρθρο 9 αναφέρει ολοκάθαρα ότι: ″Η απελευθέρωση των Αγίων Τόπων και η υπεράσπιση των ιερών τους χώρων (που είναι απαγορευμένοι στους αλλόθρησκους) είναι αραβική, μουσουλμανική και ανθρωπιστική υποχρέωση″.[5]
Στη διατύπωση του Internal Order, η Φατάχ διατηρεί τον ένοπλο αγώνα ως στρατηγική για την απελευθέρωση ολόκληρης της Παλαιστίνης και της εξόντωσης του Ισραήλ. Το άρθρο 12 καλεί στην ″ολοκληρωτική απελευθέρωση της Παλαιστίνης και την οικονομική, πολιτική, στρατιωτική και πολιτισμική εξόντωση του σιωνιστικού κράτους κατοχής″.
Το άρθρο 13 καλεί στην ″θεμελίωση ενός κυρίαρχου δημοκρατικού παλαιστινιακού κράτους σε όλα τα εδάφη της Παλαιστίνης, την ώρα που το Πολιτικό Πρόγραμμα περιλαμβάνει την ″λύση του ενός κράτους″ ως εναλλακτική λύση σε περίπτωση που η επιλογή των ″δύο κρατών″ αποτύχει. Στο έγγραφο για το Internal Order, ″επιλογή του ενός κράτους″ προβάλλεται ως η μόνη επιλογή.
Πάντως το άρθρο 17 δηλώνει ξεκάθαρα: ″Η λαϊκή ένοπλη επανάσταση είναι η μόνη αναπόφευκτη οδός για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης″, ενώ το άρθρο 19 αναφέρει: ″Ο αγώνας δεν θα σταματήσει μέχρι την εξολόθρευση της σιωνιστικής οντότητας και την απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Η κυριότερη ιδεολογική απόφαση του συνεδρίου είναι η ακόλουθη: "Οι στόχοι, οι αρχές και οι μέθοδοι, όπως είναι διατυπωμένοι στην πρώτη παράγραφο τού ιδρυτικού καταστατικού, αποτελούν το βασικό σημείο εξόρμησης του κινήματος και μέρος της ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας του λαού μας". Το ιδρυτικό καταστατικό υπάρχει στην ιστοσελίδα της Φατάχ και στην υποδιαίρεση19, παράγραφος πρώτη, αναφέρει: "Ο ένοπλος αγώνας – muqawama – αποτελεί στρατηγική και όχι τακτική. Η ένοπλη επανάσταση του αραβικού παλαιστινιακού λαού αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό παράγοντα στον πόλεμο για την απελευθέρωση και την εξόντωση της σιωνιστικής παρουσίας. Ο αγώνας αυτός δεν θα σταματήσει παρά μόνο μετά την εξόντωση της σιωνιστικής οντότητας και την απελευθέρωση της Παλαιστίνης"
Η πρακτική μετάφραση αυτής της διακήρυξης εκφράζεται στην απόφαση του συνεδρίου ως προς το θέμα των προσφύγων: "Πρέπει να επενδυθεί προσπάθεια υλοποίησης του δικαιώματος των προσφύγων να επιστρέψουν, να λάβουν αποζημιώσεις και να τους επιστραφούν οι περιουσίες τους. Επίσης το θέμα των προσφύγων πρέπει να κανονισθεί με ενιαίο τρόπο, ανεξάρτητα με τον τόπο που ζουν ζουν σήμερα οι πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων στα εδάφη του 1948". Πριν από το συνέδριο, ο Σαΐμπ Ερεκάτ εξήγησε πριν από το συνέδριο πως "το κάθε άρθρο έχει αποζημίωση: όχι επιστροφή ή αποζημίωση αλλά και επιστροφή και αποζημίωση" (′Ελ-Ντουστούρ′, 25.6.09).
Μια άλλη κατηγορηματική θέση της Φατάχ έχει να κάνει με μια άλλη απόφαση του συνεδρίου: "Ολοκληρωτική άρνηση αποδοχής του Ισραήλ ως ΄εβραϊκού κράτους΄, για να προστατέψουμε τα δικαιώματα των προσφύγων και τα δικαιώματα των ανθρώπων μας (εννοεί τους Παλαιστίνιους που ζουν στο Ισραήλ) από την άλλη μεριά της πράσινης γραμμής". Πρόκειται για τον απόηχο των δηλώσεων ηγετών της Φάταχ τους τελευταίους μήνες πριν από το συνέδριο. Ο Άχμεντ Καρία (Αμπού Άλα) είπε: "Δεν είναι ορθό να απαιτείτε από μας να σας αναγνωρίσουμε ως κράτος του εβραϊκού λαού, διότι αυτό θα σήμαινε εκκένωση των Αράβων από το Ισραήλ και εκ των προτέρων ορισμό σχετικά με το μέλλον των προσφύγων, πριν ακόμα τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις. Η αντίθεσή μας είναι οριστική".(Χαάρετς, 26.5.2009).
Ο Μαχμούντ Αμπάς εξήγησε πως η PLO αρνείται να αναγνωρίσει το Ισραήλ ως εβραϊκό κράτος, διότι αυτό σημαίνει παραίτηση από την απανεγκατάσταση των προσφύγων σε μεγάλη κλίμακα ((The Washington Post, 29.5.09).
Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές ισχυρίζονται πως η εξήγηση αυτή στηρίζεται σε ένα πολύ βασικό υπόβαθρο. Αν ο σκοπός της Φάταχ είναι "η εξόντωση της σιωνιστικής οντότητας", αυτό σημαίνει πως στην ιδεολογική βάση του κινήματος υπάρχει ακόμα η θεώρηση πως ο εβραϊσμός δεν είναι εθνότητα, αλλά μόνο θρησκεία, που δεν έχει δικαίωμα σε κυρίαρχο κράτος. Γι' αυτό η αναγνώριση του Ισραήλ ως εθνικού κράτους του εβραϊκού λαού αντιφάσκει με την ουσία της ιδεολογίας της Φατάχ, όπως προκύπτει και από την εξήγηση του Ερεκάτ πριν από το συνέδριο: "Όποιος σου ζητάει να αναγνωρίσεις το εβραϊκό κράτος, σου ζητάει να συμπληρώσεις αίτηση προσχώρησης στο σιωνιστικό κίνημα. Αυτό το κίνημα πρεσβεύει την ιδέα πως η θρησκεία είναι εθνότητα.
Ανέφικτοι όροιΒρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε μια αδιάσπαστη ιδεολογική συνοχή: "Την απελευθέρωση της Παλαιστίνης", με την επιστροφή των προσφύγων στο Ισραήλ και την "εξόντωση της σιωνιστικής οντότητας. Μια άλλη απόφαση που να αποδέχεται π.χ. το Ισραήλ ως "εβραϊκό κράτος", αναιρώντας αυτό το βασικό σχέδιο, δεν μοιάζει υπό αυτές τις συνθήκες εφικτή. Το ερώτημα εάν η υλοποίηση αυτού του σχεδίου, σε όλο του το εύρος, είναι εφικτή στο εγγύς μέλλον, δεν έχει σημασία. Η πείρα λέει πως πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τις θέσεις της Φατάχ που εκφράζονται στις διακηρύξεις των ηγετών της και στις αποφάσεις του κινήματος και ο ανταγωνισμός για τον προσεταιρισμό της κοινής γνώμης ανάμεσα στην Φατάχ και την αντίπαλη Χαμάς κάνει πιο έντονη τη δέσμευση της ηγεσίας της Φάταχ στις διακηρύξεις της.
Τον Αύγουστο του 2009, η Φατάχ, που αγωνίζεται για την βελτίωση της εικόνας της, θα μπορούσε να αποφύγει κάθε αναφορά στο βασικό καταστατικό ή να το προσαρμόσει στις πολιτικές συνθήκες με την ακύρωση των ακραίων άρθρων του. Η προτίμηση να επανεγκρίνει το παλιό καταστατικό δείχνει τη σημασία που δίνουν οι αντιπρόσωποι του κινήματος στον πρωταρχικό σκοπό. Κανένας από τους βασικούς ηγέτες της Φάταχ δεν προσπάθησε να αποτρέψει την αποδοχή ακραίων αποφάσεων στο συνέδριο, ούτε έδειξε να δυσανασχετεί γι’ αυτές, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.
Μπορούμε, λοιπόν, να ορίσουμε πως το ανανεωμένο πρόγραμμα του κινήματος αποδέχεται τους τους ανέφικτους όρους της παλιάς Φατά για συμφωνία με το Ισραήλ. Η Φατάχ δεν αποδέχεται την "λύση των δύο κρατών" και δεν αρκείται στην ίδρυση ανεξάρτητου κράτους στα σύνορα του 1967 και με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ, ως τελικό σκοπό. Αυτή η υπόθεση εξηγεί μια σειρά των γεγονότων που έλαβαν χώρα από το 1993: Η ηγεσία της Φάταχ παραβίασε τις συμφωνίες του Όσλο, δεν υπέγραψε συμφωνία με το Ισραήλ το 2000, και απέφυγε να αποδεχτεί την πρόταση του Ολμέρτ το 2008, παρά τις μεγάλες παραχωρήσεις από την πλευρά του Ισραήλ. Το γεγονός αυτό ταιριάζει με την απάντηση που έδωσε η ηγεσία της PLO στο αίτημα του Ισραήλ στην διαπραγματευτική διαδικασία του 2008: σε οποιαδήποτε συμφωνία να υπάρχει άρθρο που να αναφέρεται στη λήξη της αντιπαράθεσης και τη λήξη των απαιτήσων και των δύο πλευρών. Η απάντηση ήταν αρνητική.
Η αποφυγή συμφωνίας με το Ισραήλ ωφέλησε την PLO, καθώς εξανάγκασε το Ισραήλ σε επιπλέον παραχωρήσεις. Όπως πολύ καλά εξήγησε ο Αρικάτ : "Στην αρχή μας είπαν πως θα διοικούμε νοσοκομεία και σχολεία, μετά ήταν διατεθειμένοι να μας δώσουν 66%, στο Καμπ Ντέιβιντ έφτασαν στο 90% και σήμερα στο 100%. Εφόσον τα πράγματα έχουν έτσι, γιατί πρέπει να βιαζόμαστε μετά όλες τις αδικίες που μας έκαναν?" (ʺ Ελ Ντουστούρ", 25.6.09)
Ασχοληθήκαμε με ένα από τα εμπόδια της ειρηνευτικής διαδικασίας. Τα προβλήματα όμως είναι πολλά και πολύπλοκα. Ένα από τα πλέον πρόσφατα είναι η διχοτόμηση της Παλαιστινιακής αρχής σε δύο καθ’ οδόν κράτη. Την Παλαιστινιακή Αρχή στην Δυτική Όχθη, που κυβερνάται από την PLO, και την Γάζα. Τυπικά η Παλαιστινιακή Αρχή κυριαρχεί και στην Λωρίδα της Γάζας, στην πραγματικότητα όμως έχει χάσει την κυριαρχία εκεί μετά το πραξικόπημα της ισλαμικής οργάνωσης Χαμάς, που διακηρύσσει την κατηγορηματική αντίθεση της με την ύπαρξη του Ισραήλ, το 2007. Η Παλαιστινιακή Αρχή ιδρύθηκε με βάση τις συμφωνίες του Όσλο ανάμεσα στο Ισραήλ και την PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης). Οι Παλαιστίνιοι δεν καταφέρνουν να οικοδομήσουν θεσμούς αποδεκτούς από όλη την αραβική κοινωνία στην Παλαιστίνη, και κάθε φορά που ξεσπούν διαφωνίες για τον τρόπο διεξαγωγής του αγώνα, αυτό οδηγεί σε ενδο-παλαιστινιακή διένεξη ανάμεσα στις αντίπαλες ένοπλες ομάδες. Η βίαιη στρατιωτική εξέγερση της Χαμάς, μετά τις εκλογές του 2007, εναντίον του θεσμού που επρόκειτο να αποτελέσει εστία της παλαιστινιακής νομιμότητας, δεν είναι παρά επιστροφή, υπό άλλες συνθήκες, στον παλαιστινιακό πόλεμο συμμοριών του 1938-39. Το γεγονός πως δεν υπάρχει μοντέλο αραβικού δημοκρατικού κράτους, δυσκολεύει τα πράγματα. Ένα κράτος πρέπει να εξασφαλίζει αυτό που ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ θεωρεί ως το βασικό χαρακτηριστικό της πολιτικής κυριαρχίας: το μονοπώλιο σε ό,τι αφορά τη χρήση δύναμης. Αυτό δεν συμβαίνει ακόμα στους Παλαιστίνιους, παρά το γεγονός πως η Παλαιστινιακή Αρχή στην Δυτική Όχθη καταβάλει ειλικρινείς προσπάθειες για να το πετύχει.
Δεν πρέπει να αγνοούμε και την ανάμιξη ακραίων ισλαμικών κρατών στη Γάζα και στον Λίβανο καθώς και την συμμαχία Συρίας – Ιράν. Παρεμπιπτόντως ο Λίβανος, παρά το γεγονός πως θεωρείται δημοκρατικό κράτος, διατειρεί δύο στρατούς. Τον κρατικό στρατό του Λιβάνου και τον στρατό της οργάνωσης Χεζμπολάχ, που ο κάθε ένας από αυτούς διοικείται από διαφορετικά επιτελεία και δρα βάσει διαφορετικών πολιτικών και ιδεολογικών θέσεων.
[1] http://www.e-fateh.org/paper_full_1.aspx.
[2] http://www.e-fateh.org/paper_full_3.aspx.
[3] المشاريع والاتفاقات والقرارات التي صدرت او تصدر عن هيئة الامم المتحدة او اية مجموعة من الدول او اي دولة منفردة بشأن قضية فلسطين والتي تهدر حق الشعب الفلسطيني في وطنه باطلة ومرفوضه
[4] لمادة (22) - مقاومة كل الحلول السياسية المطروحة كبديل عن تصفية الكيا الصهيوني المحتل في فلسطين، وكل المشاريع الرامية الى تصفية القضية الفلسطينية او تدويلها او الوصاية على شعبها من اية جهة.
[5] لمادة (9) - تحرير الديار المقدسة والدفاع عن حرماتها واجب عربي واسلامي وانساني.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου